USHIYE igebe kwiDemocratic Alliance (DA) uMnuz Mmusi Maimane okhethe ukulaxaza isikhundla sakhe sokuhola leli qembu ngoLwesithathu ntambama. Akuyena kuphela osulile esikhundleni, nomunye umholi ongumngani wakhe obenguSihlalo weDA, uMnuz Athol Trollip, naye ushiyile esikhundleni.
UMaimane usula nje, ngoMsombuluko weseke obeyimeya yaseGauteng uMnuz Herman Mashaba osule kulesi sikhundla egxeka iDA ethi ivimba amacebo akhe futhi kayisafani nalena ayijoyina. UMashaba ubengayizwa kahle indaba kaHelen Zille, oqokwe njengoSihlalo womkhandlu olawula iDA ngempelasonto.
Ngesikhathi esula uMaimane ukhale ngokubukelwa phansi kobuholi bakhe, waveza nokuthi kuneqeqebane labaholi abadala elingahambisani nendlela afise iDA iyilandele kwezombusazwe, okungukufafaza umoya wobumbano phakathi kwezinhlanga. Kunenkolelo yokuthi ukusula kwaMaimane noMashaba kudalwe ukubuya kukaZille esikhundleni sobuholi kuleli qembu. Uma ubhekisisa nokho, kusukela ngemuva kokhetho, izimpawu zokuthi kukhona okusina kumjeqeza uMaimane besezivele zikhona.
Ngaphansi kobuholi bukaMaimane, iDA ibhacazile kukhetho lukazwelonke ngoMeyi nonyaka. Kuzwelonke ithole u-22.23% wamavoti, isuka ku-20.77% ngesikhathi isaholwa nguNkk Helen Zille. Lokhu kuchaze ukuthi iDA ilahlekelwe yizihlalo ezinhlanu ePhalamende. Ngemuva kokhetho uMaimane washesha waphumela obala wazivikela ethi uyazigqaja ngemiphumela etholwe yiqembu lakhe, wathi bazokwenza ucwaningo ngokulahlekelwa kwabo amavoti kuzwelonke.
“Sizohlaziya izizathu zalokhu senze izinguquko ezifanele. Inhloso yethu ukwakha isizwe esingahlukene ngobuhlanga,” kusho uMaimane ekhuluma nabezindaba lapho kwakwethulwa khona imiphumela yokhetho ngoMeyi.
Bekunenkolelo yokuthi iDA ilahlekelwe amavoti ngenxa yokukhula kweFreedom Front Plus, ezuze izihlalo eziyisithupha kulolu khetho, isuka kwezine kuphela ePhalamande. Leli qembu bekusolwa lona ngokudla abavoti abamhlophe beDA. Nokho ngokocwaningo lweCouncil for Scientific and Industrial Research (CSIR) kuvela ukuthi iDA ilahlekelwa abavoti ngisho nasemalokishini okubalwa kuwo iSoweto, Alexandra neLanga.
Ngenxa yalokhu, uMaimane ube ngumholi wokuqala kuleli qembu ukulibuyisela emuva ngokwezihlalo ePhalamende.
Abahlaziyi abaningi bezepolitiki ngaphambi kokhetho bakuveza ukuthi iDA isengcupheni yokulahlekelwa amavoti ngenxa yendlela eyasingatha ngayo udaba lukaNkk Patricia De Lille, okwaphetha ngokuthi asule kuleli qembu wasungula elakhe, iGood Party. Kuleli sonto ngemuva kokuvela kwezindaba zokuthi kunabaholi abadala kuDA abazama ukususa uMaimane esikhundleni sobuholi, uDe Lille uthe kade wamhlabela ikhwelo ukuthi naye basazomjikela.
“Isondo liyajika. Ukube wayengilalelile ngabe akekho kule nkinga manje.
“Nami bangenza kanje, ngamtshela ngathi wena musa ukuhamba phambili ube wumkhulumeli wabantu abafuna ukungixosha.
“Ngamxwayisa ukuthi njengoba ebalekelela ekutheni kuketulwe mina naye bazomketula ngelinye ilanga. Kunjani nje namhlanje?” kusho uNksz De Lille.
*UMcebo Mpungose iLive Editor yeSolezwe, ungaxhumana naye la: [email protected] noma nge instagram: mcebo_mpungose