INHLANGANO eyengamele ibhola eGhana, iGhana Football Association (GFA), ifuna inhlangano eyengamele ibhola emhlabeni, iFifa isichithe isimangalo esifakwe yinhlangano yakuleli yebhola, iSafa futhi iyihlawulise kanzima.
I-GFA ikusho lokhu encwadini eyithumelele iFifa eyikhiphe kwi-website yayo, emuva kokuthi iyalelwe ukuthi iphefumule ngesikhalo nesimangalo seSafa mayelana nomdlalo wokuhlungela umqhudelwano weNdebe yoMhlaba phakathi kweGhana neBafana Bafana ngoNovemba 14.
Iqembu lakuleli laguqa ngo-1-0 wephenathi eyasusa umsindo kuleli, kwaba wukuphuma kwayo emidlalweni yokuhlunga.
ISafa, ifake isimangalo kwiFifa ikhala ngezinsolo zokuphekwa komdlalo ngunompempe waseSenegal, uMaguette Ndiaye. Ifuna ukuthi iFifa iwubuyisele enkundleni lo mdlalo.
Encwadini yokuphendula, iGFA iyalele iFifa ukuthi iyichithe indaba yeSafa kwazise idicilela phansi isithunzi seNdebe yoMhlaba neseqembu lesizwe laseGhana. Yathi iSafa ayizange ilandele imithetho nemigomo efanele yeFifa yokufaka isimangalo.
Kuwona wonke amaphuzu abekiwe encwadini, ngesimangalo seSafa, iGFA iyakugcizelela ukuthi iSafa kumele ihlawuliswe ngalokhu.
"Isimangalo esibhalwe phansi bekufanele sifakwe kwiFifa wukhomishana walo mdlalo ngemuva komdlalo. Lokho akwenziwanga. Kunalokho, kwakhulunywa ngomlomo. Ngokuka-article 14 (2) olawula iNdebe yoMhlaba ka-2022 emidlalweni yokuhlunga ithi :" Izimangalo kufanele zibhalwe phansi, zihanjiswe kwiFifa match commissioner emahoreni amabili umdlalo uphelile, ilandelwe wumbiko ogcwele nekhophi yesimamgalo esifakwe kuqala, ithunyelwe nge-email kunobhala weFifa emahoreni angu-24 kuphele umdlalo. Ngaphandle kwalokho, siyoshaywa indiva," kusho impendulo yeGFA.
Iqhuba ithi: “ISafa kwakufanele ifake isimangalo kwi-match commissioner emahoreni amabili emuva komdlalo kodwa ayizange ikwenze lokho. Futhi umthetho uyasho ukuthi isimangalo esibhalwe phansi kufanele sifakwe kunobhala weFifa emahoreni engu-24 kuphele umdlalo. NgokweGhana Football Association, ngo-11 ebusuku ngoNovemba 15, 2021 iSafa kwakufanele ifake isimangalo esigcwele esibhalwe phansi, sihambisane nekhophi yesithunyelwa kunobhala weFifa emahoreni angu-24."
Encwadini yeGhana ebheke kwiFifa, akukho lapho iphawula khona ngendlela unompempe nabasizi bakhe abaphathe ngayo umdlalo. I-GFA igxile ekutheni iSafa ayiyilandelanga imigudu efanele yeFifa yokufaka isikhalo okubalwa nemali okufanele ikhokhwe emahoreni angu-24.
"INingizimu Afrika ihlulekile ukukhokha imali yesimangalo emahoreni angu-24. Kunalokho yathi izoyikhokha emahoreni angu-72. Ngokwethu ukuthi iSafa yahluleka ukukhokha ngo-11 ebusuku ngoNovemba 15, 2021, isimangalo kufanele sithathwe njengesingekho. ISafa ayicelanga ukwelulelwa isikhathi. Kunalokho iyona etshela iFifa ukuthi izokhokha emuva kwamahora angu-72 uma isithumela nobufakazi. Siyabona ukuthi iSafa izinika amandla eFifa nekomiti eliqondisa ubugwegwe ngokuthi ifuna ukuzenza nini izinto nangaphandle komthetho. Lokhu akufanele kuvunyelwe kwenzeke.
"Ngaphandle kwalokho, iSafa ikhuluma ngokuphekwa komdlalo, ukugwazelwa nokubheja kodwa ayiyiniki iFifa ubufakazi. Lokhu kuwukuyifunisa ikati elimhlophe enkungwini. INdebe yoMhlaba inegama elikhulu emhlabeni. Akufanele ifakelwe izimangalo ezingekho nezingenabufakazi. Igama elenziwe kuyona yonke le minyaka akufanele lidicilelwe phansi. Ngakho iFifa kufanele isichithe lesi simangalo, sihambisane nenhlawulo enzima."
Ngokwesitatimende esakhishwa iFifa ngesonto eledlule, kulindeleke ukuthi isimangalo seSafa sicutshungulwe kusasa.
I-GFA yona yayinikezwe umnqamulajuqu kaNovemva 20, ukuthi iphawule uma kukhona efisa ukukusho ngesikhalo seSafa.
Ngesonto eledlule, iGFA ikhiphe isitatimende lapho ishiye engalazi kwiSafa, iyisola ngokungafuni ukwamukela ukwehlulwa nokuzama ukungcolisa igama lamaBlack Stars ebholeni lomhlaba.